تحریر نو - آقایان مسوول جلوی تعطیلی موزه عروسک‌های ملل را بگیرید!

آقایان مسوول جلوی تعطیلی موزه عروسک‌های ملل را بگیرید!

آقایان مسوول در میراث فرهنگی، شهرداری، آموزش و پرورش، وزارت ارشاد یک موزه در شهر تعطیل می‌شود، موزه کودکان، موزه عروسک‌های ملل. به خاطر بچه‌ها به وعده و وعیدهایتان عمل کنید. در این شهر بزرگ حتماً جایی برای عروسک‌ها پیدا می‌شود، عروسک‌هایی که شادی را به کودکان هدیه می‌دهد. یادتان باشد هنوز هم مردم این شهر ایام نوروز با "کلاه‌قرمزی و پسرخاله" شاد می‌شوند و هنوز وقتی "شهر موشها۲" ساخته می‌شود برای یادآوری خاطرات گذشته جلوی سینما صف می‌کشند. نگذارید موزه عروسک‌های ملل تعطیل شود. هنوز مردمان این دیار در میان هیاهوهای شهر خاکستری‌شان عروسک‌ها را دوست دارند.

به گزارش تحریرنو به‌نقل از معماری‌نیوز؛ همه دولا می‌شوند تا در گوش آنها پچ پچ کنان از غصه‌هایشان بگویند، آخر شنیده‌اند اگر غمگین هستند و در دل کوچکشان غصه‌ای دارند، کافی است به این عروسک‌های ۳ تا ۵ سانتی بگویند (آدم یاد کارتون مِمُول سرزمین کوچولوها می‌افتد). این عروسک‌ها سنگ صبورشان می‌شوند. خوب که به حرف‌هایشان گوش دادند و دلشان سبک شد، عروسک کوچولو را زیر بالش‌شان می‌گذارند. شب هنگام مادرها این عروسک‌های کوچک دست ساز را از زیربالش برمی‌دارند. صبح روز بعد زمانی که بچه‌ها از خواب بیدار می‌شوند و سراغ عروسک‌‌شان را می‌گیرند، مادران به آنها می‌گویند عروسکت دیشب همه غصه‌های تو را شنید و آن‌ها را با خودش برد.

حالا لابد بچه‌های ایران هم به اندازه بچه‌های گواتمالا (کشوری در آمریکای مرکزی) غصه دارند که الهه حریریان یکی از راهنمایان موزه عروسک‌های ملل از اشتیاق آنها برای درد دل کردن با عروسک‌ها می‌گوید.عروسک گواتمالا جزو کوچک‌ترین عروسک‌هایی است که چنین باور سرخ‌پوستی را در پس خود به همراه دارد. این عروسک‌ها تنها بخشی از عروسک‌های موزه ملل هست که این روزها درست در آستانه تابستان رفتن را به ماندن در خیابان پاسداران خ نگارستان ۵ پلاک ۴در یک ساختمان سه طبقه ترجیح می‌دهد چرا که دست‌اندرکاران این موزه خصوصی از عهده ماهیانه ۸ میلیون تومان هزینه آن برنمی‌آیند.

کودکان خجالتم دادند!

موزه‌ای که دیگر کودکان نه غصه‌ها و نه شادی‌هایشان را نمی‌توانند با آن قسمت کنند. دیگر حریریان متعجب نخواهد شد که چرا کودکی پس از ۳ ساعت گشتن در این موزه دل به رفتن نمی‌دهد و پدر و مادرش او را باید گریه کنان از عروسک‌ها جدا کنند. این راهنمای موزه که در کانون پرورش فکری کودکان نیز مشغول به کار بوده است، می‌گوید: من همیشه سعی کردم تا سکوت موزه‌های بی‌روح را برای بچه‌ها بشکنم و برایشان قصه موزه را روایت کنم اما وقتی به موزه عروسک ملل آمدم تا درباره عروسک‌های قاجار کارگاه آموزشی برگزار کنم دو کودک که پیشتر به کارگاه عروسک‌های گیلانی موزه عروسک‌ها آمده بودند با چنان علاقه و اطلاعات کاملی برای یکدیگر از آن کارگاه به زبان شیرین کودکانه سخن می‌گفتند که من از کم سوادی خودم در آن زمینه خجالت کشیدم و از آن پس تصمیم گرفتم حتماً بخشی از وقت خودم را در این موزه سپری کنم تا هم فرهنگ زندگی کودکان ایران زمین و ملل دیگر را بیاموزم و هم به کودکان این سرزمین بیاموزم. اما صد افسوس موزه ای که پیام پر مهر کودکان و بزرگسالانی که دوباره با کودکی شان آشتی می کردند را دریافت می کرد و ماحصل تلاش دوساله بی دریغ همکارانم بود اکنون در کارتن هایی بسته بندی شده و چشم انتظار کمک فرهنگ دوستان برای بازگشایی دوباره است.

این اولین بار نیست!

این نخستین بار نیست که موزه‌ای به نام کودکان تعطیل می‌شود.موزه تاریخ ادبیات کودکان هم دو سال پیش در مجموعه نگارستان متعلق به دانشگاه تهران تعطیل شد و هنوز این موزه راه اندازی نشده است. ناگفته نماند موزه عروسک‌های ملل دوبار هم مورد دستبرد قرار گرفت یکبار ویدئو‌پروجکشن، کامپیوتر و وسایل شخصی، بخشی از عروسک‌های امانی فروشگاه موزه و تعدادی از پارچه‌های دستباف و عتیقه به ارزش ۱۴ میلیون تومان و بار دیگر در بهمن ۹۴ ، حدود ۸ میلیون تومان از ادوات موزه‌ای به همراه ۱۰۰ عروسک که به گفته کارشناسان موزه نمی‌شد بر روی آنها قیمت گذاشت.

۱۵۰۰ عروسک از ۸۰کشور

موزه عروسک ملل از مهرماه سال ۹۳ با گردآوری ۷۰۰ عروسک از ۵۴ کشورجهان بیشتر اروپا، آمریکای لاتین و آسیا آغاز به کار کرد و امروز تعدادعروسک‌های آن به بیش از ۱۵۰۰ عروسک از ۸۰ کشور رسیده است. عروسک‌های افغان، عروسک‌های ماتریوشکا روسی، عروسکهای Worry Dolles گواتمالا، عروسک‌های چینی،عروسک‌های آکوابا غنا،عروسک «لایکونیک» لهستان، عروسک‌های عربی،عروسک‌های داروما ژاپن، عروسک‌های عثمانی از جمله خرم سلطان، شیوا و پارواتی عروسک‌های خدایان هندی، عروسک‌های تاجیکی بدون چهره، عروسک‌های دوست داشتنی جادوگر سوئد، عروسک‌های اتریشی ،عروسک‌های ارمنی، عروسک‌های آب فروش، عروسک کورن دال (corn به معنای غلات است) که از عروسک‌های کشورهای آمریکای جنوبی است، عروسکهای خراسان ساخته شده از سیب،عروسک‌های ساقه برنجی گیلان،عروسک‌های مبارک و تبارک،عروسک‌های باران خواهی مازنی تنها بخشی از این عروسکهایی هستند که مسعود ناصری‌دریایی- روان‌شناس کودک- به کمک علی گلشنی طی ۲۵ سال از بخش‌های مختلف ایران و جهان جمع‌آوری کرده‌اند. این دو نفر هردو مدیر موزه عروسک ملل هستند.

موزه برتر خصوصی شدن هم فایده‌ای ندارد!

به گزارش تحریرنو به‌نقل از معماری‌نیوز؛ اکنون در حالی این موزه در آستانه تعطیلی قرار دارد که دو سال پی در پی (۹۳ و ۹۴) از طرف شورای بین‌المللی موزه‌ها "ایکوم" به عنوان موزه برتر خصوصی در حوزه‌های آموزش، پژوهش، بازدید و کودک و نوجوان انتخاب شده و مورد تقدیر قرار گرفته است.

موزه عروسک‌های ملل آنقدر با استقبال کودکان مواجه بوده است که فقط مدارس و مهد کودک‌ها و پیش دبستانی‌ها ظرف همین مدت دوسال ۱۴ هزار بازدید از این موزه داشته‌اند. اما اکنون این موزهبا وجود همه تلاش‌ها در آستانه تعطیلی قرار دارد. عروسک‌هایش در کارتن‌هایی قرار است به انباری سپرده شوند آن هم در خواب غفلت فرهنگی مسوولان و شهروندان. چه اهمیتی دارد که یک موزه در شهر تعطیل می‌شود آن هم یک موزه برای کودکان و آن هم موزه عروسک‌ها.

مهم نبودن موزه‌ها از تعطیلی آنها دردناک‌تر است

تلاش‌ها تا کنون برای رایزنی با مسوولان میراث فرهنگی و شهرداری فرجام ختم به خیری نداشته است. تا آنجا که سید احمد محیط طباطبایی – رییس ایکوم ایران- با حضور مسعود ناصری- مدیرموزه عروسک‌های ملل- و الهه حریریان- راهنمای این موزه- با اصحاب رسانه نشستی را برگزار می‌کند. تا بلکه بتوان جلوی وقوع این اتفاق تلخ را گرفت. محیط که موزه را مهمترین پدیده فرهنگی می‌داند و عروسک‌ها را یک پدیده فرهنگی- مردمی عنوان می‌کند که آداب و رسوم و پندار یک قوم یا ملت یا کشور را روایت می‌کنند، یادآور می‌شود که اساساً تعطیلی موزه‌ها هیچ تأثیری بر روال کارهای جامعه ایرانی ندارد. از این رو ناراحتی من از تعطیلی موزه‌ها یا کتابخانه‌ها یا سینما و کنسرت‌ها نیست بلکه تأثر من از آن است که چرا این تعطیلی‌ها برای کسی مهم نیست و جامعه از این خلل های فرهنگی احساس ناراحتی، خطر یا کمبود نمی‌کند. اگر حتی موزه ملی هم تعطیل شود برای کسی مهم نیست!

او ادامه می‌دهد : ایکوم در طول دو ماه گذشته نامه‌نگاری‌های متعددی انجام داده است اما نهایتاً به در بسته خورده‌ایم. باید بررسی شود چرا نهادهای فرهنگی و شهری هیچ کدام نتوانستند به ماندن موزه‌ای با نگاه جدید و تخصصی به حوزه کودکان کمک کنند.

وی با اشاره به اهمیت عروسک ها درانتقال فرهنگ ها تأکید می‌کند:متأسفانه هنوز تأثیری که عروسک ها می‌توانند در انتقال فرهنگ ها و شخصیت سازی کودکا ن داشته باشند برای افراد آشنا نیست. در واقع که تنها برای پر کردن اوقات فراغت نیست بلکه عروسک ها ماکت هایی از انسان ها هستند که تربیت و آموزش نسل آتی را بر عهده دارند و درشخصیت سازی کودکان موثر هستند.

محیط طباطبایی یادآور می‌شود که هر عروسکی یک پنجره برای شناخت هر قوم و ملتی است و عاملی برای شناخت مردم یک ملت به شمار می‌آید.

بابا بزرگ هفتادساله، نوه دوساله، قدمتان روی چشم!

به گزارش تحریرنو به‌نقل از معماری نیوز؛ موزه عروسک‌های ملل صرفاً محلی برای گردآوری عروسک‌های ملل مختلف نبوده است بلکه کارگاه‌های آموزشی متفاوتی داشته که ساخت انواع عروسک‌های ایرانی و غیر ایرانی را به همراه برگزاری شب‌های فرهنگی در برداشته است و کودکان را حین ساخت عروسک‌ها با مسائل فرهنگی، مردم‌شناسی و اداب و رسوم آشنا می‌کرده و آنها را برای آموزش مهارت‌های اجتماعی و شناخت فرهنگ‌های بومی ایران مشتاق‌تر می‌کرده است. موزه‌داران این مجموعه تلاش کرده‌اند تا کلیشه‌های فرهنگی را از میان بردارند و از کودک ۲ ساله تا نوجوان ۱۶ ساله و تا پیرمرد ۷۰ ساله را به گونه‌ای جذب موزه کنند که احساس بیهودگی یا وقت تلف کردن به آنها دست ندهد و در نهایت با احساس رضایت همراه با درک تازه‌ای از داشته‌های فرهنگی موزه را ترک کنند امری که به تحقیق در بسیاری از موزه‌های ایران رخ نمی‌دهد.

مسعود ناصری، مدیرموزه عروسک‌های ملل ضمن اعلام این موضوع از تلاش بی ثمر ۸ ماه خود و همکارانش برای رایزنی با نهادهایی چون میراث فرهنگی و شهرداری و نهایتاً تعطیلی موزه خبر می‌دهد.

وقتی که برای میراث درآمدزایی مهمتر از موزه‌داری می‌شود!

در این بین داستان سازمان میراث فرهنگی عجیب‌تر است. مسوولان این سازمان که بارها و بارها برنقش مهم موزه‌های خصوصی و ترویج این نوع موزه در جامعه تأکید کرده‌اند، تقریباً کمکی در این رابطه به موزه عروسک‌های ملل نکرده‌اند تا آنجا که سه ماه پیش سازمان میراث فرهنگی به این موزه قول داده است که خانه پدری جلال آل احمد ( متعلق به دوره قاجار بازسازی شده در دوره پهلوی اول واقع درمنطقه ۱۲،خیابان خیام، کوچه شهید فاضل کارکن اساسی) را به مدت ۵ سال در اختیار موزه عروسک‌ها بگذارد. غافل از این که سازمان میراث پیشتر در دوره ملک‌زاده نیز چنین وعده‌ای را به باستان‌شناسان داده بود که این مکان تبدیل به خانه باستان شناسان شود حالا نه به باستان‌شناسان تعلق می‌گیرد و نه به موزه عروسک‌ها بلکه به یمن ربوده شدن گوی سبقت برای واگذاری بناهای تاریخی به بخش خصوصی در دوره ریاست سلطانی‌فر قرار است این بنا به همراه ۱۰۰ بنای دیگر در تهران پس از احیا از طریق صندوق حفظ و احیا به بخش خصوصی واگذار شود!

کاخ موزه نیاوران به کمک می‌آید / کاخ موزه سعدآباد فکر می‌کند

به گزارش تحریرنو به‌نقل از معماری نیوز؛ به گفته ناصری اکنون رایزنی‌هایی با رحمت‌الله رئوف –مدیر کاخ موزه نیاوران- انجام شده تا حداقل کارگاه‌های آموزشی موزه عروسک‌های ملل تعطیل نشود و در این مجموعه در طول تابستان دایر بماند. از این رو پس از عید فطر کارگاه‌های آموزشی در این مجموعه دایر می‌شود.

البته مدیریت مجموعه سعدآباد نیز اعلام کرده است که در حال بررسی این موضوع است تا اگر بتواند عمارت خارج از مجموعه را در اختیار آنها بگذارد. احتمالاً منظور همان ساختمان "دولّو" نزدیک در دربند سعدآباد است که روزگاری خبر استقرار آتوسا مومنی – معاون اسبق میراث فرهنگی- در آن رسانه‌ای شد و البته منتج به رد این خبر از سوی وی شد و اکنون به گالری برای هنرمندان تبدیل شده است.

موزه قصر هم پیشنهاد می‌دهد

از سویی خبر می‌رسد که مسوولان باغ موزه قصر نیز پیشنهاد داده‌اند که این موزه در آنجا دایر شود. ناصری در این باره توضیح می‌دهد: پیشنهاد باغ موزه قصر استفاده از یک فضای گالری یا یک فضای نمایشگاهی به صورت موقت است در حالی که موزه یک نمایشگاه دائمی است، هرچند که ما از شکل سیار موزه نیز استفاده می‌کنیم.

او ادامه می‌دهد: اگر باغ موزه قصر پیشنهاد تشکیل موزه دائمی بدهد استقبال می‌کنیم.

هر چند اگر مسوولان باغ موزه از روی سخاوت و رویکرد فرهنگی چنین پیشنهادی را بدهند باز این پرسش مطرح می‌شود که آیا مکان‌های در اختیار این باغ موزه چنین ظرفیتی را برای تشکیل یک موزه برای عروسک‌ها و کودکان دارا است؟

به ما کمک کنید اما استقلالمان را نگیرید

مسوولان موزه عروسک‌های ملل درعین حال دوست دارند که استقلال این موزه حفظ شود. آنها از رایزنی‌هایشان با مسوولان مختلف شهرداری خبر می‌دهند و به پیشنهاد آنها اشاره می کنند که شهرداری‌ها راغبند این موزه راه‌اندازی شود، کارگاه‌های عروسک‌های ملل ایجاد شود اما روسای موزه‌ مشاور باشند این در حالی است که آنها علاقه دارند که موزه استقلال خصوصی خود را حفظ کند اما حمایت شهرداری را نیز داشته باشد. در واقع آنها می‌خواهند تا مسوولان به آنها کمک کنند تا ایده‌های خلاقانه‌شان را برای ترویج فرهنگ و آموزش تخصصی به شیوه‌های نوین برای کودکان در قالب موزه عروسک‌ها به کار بگیرند.

به گزارش معماری نیوز؛ هرچند اداره آموزش و پرورش، وزارت ارشاد و سازمان زیباسازی شهرداری پیشنهادی در این زمینه نداده‌اند، اما ناصری از استقبال علي محمد سعادتي قائم مقام شهرداری منطقه ۱۲ برای کمک به ایجاد موزه عروسک‌های ملل خبر می‌دهد هر چند وی نیز تاکنون نتوانسته اقدامی در این زمینه انجام دهد اما ظاهراً از دیگر مسوولان مشتاق‌تر به ایجاد موزه است.

رییس ایکوم ایران هم در این باره می‌گوید: امیدوارم هرچه زودتر عروسک‌ها را از کارتن‌ها در بیاوریم. منطقه ۱۲ تهران اعلام کرده که اگر بتواند خانه‌هایی را با تغییر کاربری یا پس از پایان مرمت در اختیار ما قرار دهد. با این وجود در حال حاضر ما به موزه‌های سیار نیز فکر می‌کنیم.

البته رایزنی‌هایی نیز با موزه زمان شده است و خیرین مدرسه سازی که تصور می‌کنند ساخت یک مدرسه بسیار مهم تر از نجات موزه عروسک‌ها برای کودکان است.

دیگر قصه گو نداریم! / اول خط و نقاشی بعد موزه عروسک‌ها

محیط طباطبایی درباره اهمیت عروسک‌ها در ملل مختلف اظهار می‌کند: همه کشورها موزه عروسک ندارند و در برخی از کشورها آن را در زمره مردم‌شناسی قرار می‌دهند. اما عروسک‌ها نیز به اندازه قصه ها مهم اند و روایتگر فرهنگ و هویت یک جامعه‌ در طول تاریخ‌اند. به عنوان مثال در مکزیک عروسک‌های مرگی وجود دارد که نشان می‌دهد هر فرد چطور می‌میرد و چطور به خاک سپرده می‌شود.یا در فنلاند ۴ هزار قصه‌گوی حرفه‌ای وجود دارد. اما اکنون نگاه کنید پدر و مادرهای ما دیگر بلد نیستند قصه بگویند و اگر بخواهند قصه تعریف کنند باید تلفن گویا بگیرند تا قصه بگوید. ما دیگر حتی دو نفر قصه گوی حرفه‌ای نداریم. غافل از این که با همین عروسک‌ها و با همین قصه ها فرزندان این سرزمین در عشایر ، روستاها و شهرها بزرگ شدند و به فراخور آداب و رسوم و جغرافیای خود وارد محیط زندگی شدند. اگر مسوولان به این موضوعات فکر کنند آنگاه به اهمیت این موزه پی‌خواهند برد.

به گفته وی همگان حاضرند فضاهای زیادی را به گالری های نقاشی و خطاطی اختصاص دهند اما کسی ضرورت ایجاد فضایی برای فعالیت فرهنگی چون تنها موزه عروسک‌ها را احساس نمی‌کند.

آقایان مسوول موزه عروسک ها را زنده نگه دارید!

به گزارش تحریرنو به‌نقل از معماری نیوز؛ حالا موزه عروسک‌ها چشم انتظار حمایت مسوولان است. مسوولانی که آنقدر برای خودشان مسوولیت تراشیده‌اند و در هیاهوی زندگی، نگه داشتن صندلی ریاست و درآمدزایی و.. غرق شده‌اند که مدت‌ها است صدای کودک درون خود را نمی‌شنوند. آقایان مسوول در میراث فرهنگی، شهرداری، آموزش و پرورش، وزارت ارشاد یک موزه در شهر تعطیل می‌شود، موزه کودکان، موزه عروسک‌های ملل. بگذارید کودکان کودکی‌شان را بکنند، هنوز زود است که بدانند شما در روزمرگی و وعده و وعید‌های دست‌نیافتنی آنقدر غرق شده‌اید که صدای آنها را نمی‌شنوید. به خاطر بچه‌ها به قولتان وفا کنید. در این شهر بزرگ حتماً جایی برای عروسک‌ها پیدا می‌شود، عروسک‌هایی که شادی را به کودکان هدیه می‌دهد. یادتان باشد هنوز هم مردم این شهر ایام نوروز با "کلاه‌قرمزی و پسرخاله" شاد می‌شوند و هنوز وقتی "شهر موشها۲" ساخته می‌شود برای یادآوری خاطرات گذشته جلوی سینما برای دیدن آن صف می‌کشند. نگذارید موزه عروسک‌های ملل تعطیل شود. هنوز مردمان این سرزمین در میان هیاهوهای شهر خاکستری‌شان عروسک‌ها را دوست دارند.

مریم اطیابی