تحریر نو - به چه قیمتی تئاتر‌شهر بازسازی می‌شود؟

حکایت پایان بازسازی و تعمیر سالن‌های "تئاترشهر"، مثل تمدید‌ مداوم مذاکرات هسته‌ای شده‌است با این تفاوت که مذاکرات بالاخره پس از چند‌ماه‌ و تعیین چند ضرب‌الاجل به سرانجام رسید ولی در تئاترشهر هنوز خبری قطعی از پایان کار نیست و فقط باید امیدوار بود که این تعمیرات ۲۲ ماه طول نکشد.

تحریرنو: در طی مدتی که بازسازی تئاترشهر انجام می‌شود، اظهارنظرهای مختلفی درباره‌ی آن مطرح شده و برخی زبان به تمجید یا انتقاد از آن‌چه در این مجموعه رخ می‌دهد گشوده‌اند.

البته دست‌اندرکاران تعمیر و بازسازی سالن‌ها به‌ویژه پریسا مقتدی، مدیر تئاترشهر و فرشید مصدق، نماینده‌ی تام‌الاختیار تئاتر‌شهر و معاونت هنری در تعمیرات این مجموعه، بارها تاکید کرده‌اند که از نظر کارشناسی اهالی تئاتر بهره گرفته‌اند به‌طوری‌که تامین نظرات آن‌ها در مراحلی باعث کندی یا متوقف شدن کار شده‌است.

براین اساس برای کسب اطلاع از نظر چند کارگردان تئاتر که بازدیدی از روند بازسازی تئاترشهر داشتند، با تعدادی از آنان به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

حمیدرضا نعیمی: باید با برنامه جلو می‌آمدیم

حمیدرضا نعیمی با اشاره به‌دعوت فرشید مصدق از او، برای بازدید از روند بازسازی تئاترشهر، از این اقدام به‌دلیل ایجاد یک نوع حس هم‌خانوادگی و هم‌بستگی به‌عنوان یک کار ارزش‌مند یاد کرد و گفت:اتفاقی که برای بازسازی حداقل سالن‌های "سایه" و دو پلاتو و کافی‌شاپ سالن "قشقایی" انجام شده بسیار ارزش‌مند و بزرگ محسوب می‌شود، چه به‌لحاظ فنی، چه به‌لحاظ زیبایی‌شناسی و چه به‌لحاظ میزان هزینه‌ها که هدر نرفته است.

او با اشاره به نصب درهای آکوستیک، سیستم‌های تهویه‌ی هوا، کف‌سازی، کانال‌کشی و خط‌های نوری (سایه و قشقایی ۱۲۰ خط نوری خواهند داشت) که خرید آن‌ها از کشورهای بزرگ صورت گرفته و شرایط خوبی را در سالن‌های در دست تعمیر ایجاد کرده‌اند، بیان کرد: مشکل بزرگ سالن "سایه" موتورخانه‌ای بود که صدای آن همیشه در داخل شنیده می‌شد و الان این موضوع در حال رفع شدن است، با این حال شاید آن‌چه در این سالن مورد پسند من نباشد به گردان بودن آن برمی‌گردد،‌ چون طول و عرض این سالن به اندازه‌ای نیست که انتظار بلک‌باکسی مثل تالار مولوی را داشته باشیم.

کارگردان "سقراط" ادامه داد: به‌نظرم یک سویه بودن سالن سایه مثل قبل خوب بود اما ممکن است نظر من خیلی هم درست نباشد. بنابراین باید ببینیم براساس اجراهایی که در آینده خواهیم داشت، این تغییر خوب است یا خیر.

نعیمی با تاکید براین‌که همه‌چیز در سطح استاندارد جهانی در تئاترشهر انجام شده است، به کافی‌شاپ سالن (قشقایی) اشاره و اظهار کرد: طراحی این کافی‌شاپ مرا شگفت‌زده کرد و به‌نظرم با عماری ناب و باشکوهی که دارد یک اتفاق بزرگ در تئاترشهر است.

او افزود: البته تا لحظه‌ای که من دیدم، هیج اتفاقی در سالن قشقایی رخ نداده بود و شاید این هم به این دلیل است که برای خود مجموعه هم از ابتدا مشخص نبود.

وی با اشاره به این‌که "سالن‌های اصلی و چهارسو هم احتمالا سال آینده تعمیر می‌شوند که امیدوارم آن‌ها نیز آبرویی برای تئاترشهر ایران باشند." گفت: آن‌چه در جای خود سوال ایجاد می‌کند، این است که ما به چه قیمتی این بازسازی را انجام دادیم؟ و به چه قیمت تئاترشهر به یک مکان سوت‌و‌کور تبدیل شده‌است؟ و برپایه‌ی نظر چه کارشناسانی این کار انجام شده است؟ این‌ها همه جای بحث و سوال دارد. چرا‌که وقتی در جایی مثل تئاترشهر به‌عنوان آبرو و اعتبار تئاتری پایتخت قرار است کاری انجام شود، هزاران نفر باید کارشناسی کنند.

نعیمی بیان کرد: بنابراین باید با برنامه جلو می‌آمدیم تا کاری که دو سه ماه باید طول می‌کشید به یک‌سال نرسد،‌چون در این مدت تئاترهایی بودند که نتوانستند به صحنه بودند و خانواده‌هایی بودند که به‌دلیل اجرا نشدن یک نمایش آسیب دیدند. این خسارت‌های مادی ومعنوی علیرغم اتفاقات خوبی که رخ داده، زیاد هستند.

او افزود: در مملکت ما همیشه این‌طور بوده که اول خراب می‌کنیم، بعد تصمیم می‌گیریم چه کنیم، اما آیا واقعا یک‌سال انرژی تلف شدن برای تئاترشهری که قرار نبوده ساخته شود، بلکه فقط می‌خواستیم بازسازی شود، کم است؟

این کارگردان تئاتر با بیان این‌که تاخیر به‌وجود آمده در روند بازسازی و تعمیر تئاترشهر توجیه‌ناپذیر است و به‌نظر می‌رسد گاهی ادب بیش از حد خوب نیست چون مصالح عمومی را فدا می‌کند، ادامه داد: اگر مساله‌ای را مطرح می‌کنم به جای‌گاه مدیران تئاترشهر و دیگر مدیران تئاتر نیست، چون خودم شخصا می‌دانم که توانایی مدیریت در جایی مثل تئاترشهر را ندارم و اگر آ‌ن‌جا باشم به نابودی می‌رسد، اما باید بپذیریم در این مجموعه اشتباه صورت گرفته و باید تاوان داده شود. همان‌طور که معتقدم آن‌هایی که در خشکی دریاچه‌ی ارومیه مقصر هستند باید تاوان دهند. با این حال با حفظ احترام از مسئولان می‌خواهم پاسخ دهند که چرا بازسازی چند ماهه، این‌قدر طول کشیده است؟

حسین کیانی: باید دید چرا بازسازی تئاتر شهر طول کشید؟

در ادامه‌ی این گزارش سراغ حسین کیانی، یکی دیگر از هنرمندانی که از روند بازسازی تئاترشهر بازدید کرده است، رفتیم که این کارگردان، گفت: سالن‌هایی را که در حال بازسازی هستند از جمله قشقایی، سایه و پلاتوهای تمرین و اجرا را قبلا در زمانی که تخریب می‌شدند، دیده بودم و به‌نظرم در این فاصله علی‌رغم برخی صحبت‌هایی که مطرح می‌شود، کار خیلی خوب، دقیق و کارشناسی در تئاترشهر انجام شده است.

او افزود: در شکل جدید اساسا سالن‌ها به‌طور کامل متحول می‌شوند، یعنی اگر نقطه‌ی پایانی در این بازسازی گذاشته شود، سالن‌های تئاترشهر جزو بهترین و مدرن‌ترین سالن‌ها خواهند بود.

وی ادامه داد: به‌عنوان یک کارگردان می‌گویم که در این‌جا همه‌چیز دیده شده و شرایط آکوستیک، نور، صدا و غیره آن‌طور که لازمه‌ی یک سالن حرفه‌ای روز دنیا است فراهم شده و این احترام‌برانگیز است.

این کارگردان تئاتر افزود: امیدوارم هرچه سریع‌تر به لحاظ فکری، مشورتی، مالی و مدیریتی مساعدت شود و سالن قشقایی هم به نقطه‌ی مطلوب برسد.

کیانی درباره‌ی تاخیر پیش آمده در آماده‌سازی سالن‌های تئاترشهر نیز بیان کرد: اگر قرار باشد کار با کیفیت بالا تحویل داده شود به این تاخیر چند ماهه می‌ارزد، چون اگر کار فعلی را با بازسازی قبلی که چند میلیارد تومان پول خرج شد و به‌جای تئاترشهر بازسازی شده جایی مثل یک سالن چلوکبابی را تحویل دادند، مقایسه کنیم می‌بینیم که این تاخیر ارزش خود را دارد.

وی گفت: البته برنامه‌ریزی باید آن‌قدر حساب شده باشد تا وعده‌ای که مدیریت می‌دهد را عمل کند،‌ اما با این حال باید دید علت واقعی این تاخیر چیست؟! تا بتوان به درستی قضاوت کرد.

سیامک احصایی: یک ارزیابی متفاوت از سیامک احصایی

سیامک احصایی هم که روزهای آخر اجرای نمایش "تونل" را پشت‌سر می‌گذارد، درباره‌ی بازید خود از روند تعمیر و بازسازی سالن‌های تئاترشهر گفت: به‌نظرم در این‌جا یک اتفاق درست و زیربنایی افتاده و تنها چیزی که می‌دانم این است که آن‌چه می‌بایست سال‌ها قبل به مرور در تئاترشهر رخ می‌داد،‌ الان یک‌باره در حال رخ دادن است و من از این روند لذت بردم.

او گفت: کسانی که تا به‌حال هیچ ‌گونه تغییراتی در این سالن ندیده باشند هم پس از ورود با سالنی که از نظر بصری،‌ صدا و حتی تهویه هوا شرایط خوبی دارد، روبه‌رو می‌شوند. ضمن این‌که گروه‌های تئاتری هم به‌لحاظ امکانات شرایط متفاوتی را نسبت به گذشته خواهند دید.

احصایی در پایان ابراز امیدواری کرد که برای دیگر سالن‌های تئاترشهر این امکانات مهیا شود تا رکودی که در تئاتر به‌ویژه در تئاترشهر پیش آمده برطرف و این مجموعه زنده شود تا دوباره آن دسته از اهالی تئاتر که نمایشی را هم نمی‌خواستند، ببینند بتوانند در سالن‌های تئاترشهر چرخی بزنند.