تحریر نو - آموزش های فنی و مهارتی؛ از امیرکبیر تا روحانی

آموزش های فنی و مهارتی؛ از امیرکبیر تا روحانی

بدون ‌شک اهالی دانش و فناوری مؤسسه دارالفنون را می‌شناسند و همه نیک می‌دانند که این مدرسه یا به عبارت بهتر مرکز فنی و حرفه ای و در یک کلام دانش و فناوری توسط امیرکبیر بنیان نهاده شد.

بدون ‌شک اهالی دانش و فناوری مؤسسه دارالفنون را می‌شناسند و همه نیک می‌دانند که این مدرسه یا به عبارت بهتر مرکز فنی و حرفه ای و در یک کلام دانش و فناوری توسط امیرکبیر بنیان نهاده شد.

تحریرنو: هدف از تأسیس این مرکز، تولید دانش و فناوری و پاسخگویی به نیازهایی بود که ارتباط با دنیای پیشرفته را در عرصه‌های مختلف طلب می‌کرد؛ ارتباط با دانشگاه‌ها، مراکز علمی و فناوری و استادان فن‌آشنا که امکان انتقال فناوری را از دنیای متمدن آن روز به ایران فراهم می‌نمود؛ارتباطی که بذر دانش فنی را در جامعه‌ای بپاشد که سال‌ها از جاده ترقی و پیشرفت و علم و فناوری عقب افتاده و آحاد ملت را با رخوت و سستی مواجه ساخته بود. امیرکبیر – که دیماه یادآور عروج شهادت گونه وی است- بذر امید را در دل ایرانیان کاشت، نهال دانش و فناوری و حرفه آموزی را آبیاری نمود و مدلی بومی -بین‌المللی از مسیر توسعه دانش و فناوری و انتقال فن و دانش در دارالفنون جاری ساخت.

اینک ۱۷۰ سال از آن زمان می‌گذرد، امیرکبیر قربانی شد و شاید هزاران کوچک و بزرگ دلسوز به سرنوشت ایران که خواهان پیشرفت در عرصه‌های جدید بودند، به همان اتهام امیرکبیر، سرکوب، شهید و یا منکوب شدند؛ ولی شعله‌ای که وی برافروخته بود در دل هزاران عاشق این مرز و بوم همچنان زنده است.

خوشبختانه روند کنونی جامعه دانش‌گرا و طالب علم و فناوری و مهارت آموزی - که در صدر آنها رهبر معظم انقلاب اسلامی، ریاست محترم جمهوری و سایر مسئولان دلسوز علم و فناوری و آموزش کشور هستند -در ایران امروز شاهدی بر این مدعاست که امیرکبیر نمرده است. شاهدی بر این مدعاست که هنوز درد مشترک ما، ضعف در عرصه دانش و فناوری است. بیانگر این اصل است که بدون پرداختن به دانش و فناوری و مهارت آموزی، بدون توجه به انتقال فناوری و با غفلت از دانش روز جهانی راه به جایی نخواهیم برد.

بی‌پرده باید گفت با وجود همه نیازی که به توسعه فناوری و مهارت آموزی در کشور از اوایل انقلا‌ب اسلا‌می تا‌کنون وجود داشته، ولی هنوز مقوله فناوری و مهارت آموزی و آموزش های فنی و حرفه ای در ابتدای راه است. چرخ تولید علم و فناوری و توسعه شرکت های دانش بنیان به حرکت درآمده ولی همچنیان پاشنه آشیل آموزش های دانشگاهی، فنی و حرفه ای کمبود بودجه، ضعف کیفیت آموزش های مهارتی به دلیل استاندارد نبودن آن ها در حوزه های مختلف فنی و حرفه ای و بطور کلی آموزش های رسمی و غیررسمی در کشور است.

فناوری‌های هسته‌ای، سلول‌های بنیادی، بروز توانمندی‌های پزشکی، نظامی و تسلیحاتی، قدری غرور ملی‌مان را می‌نوازد ولی با آنچه ملت ۸۵ میلیونی ایران را در دنیا سرافراز کند، فاصله دارد.چرا که هنوز مهارت آموزی و آموزش های فنی و حرفه ای به گفتمان اصلی اشتغال و بازارکار تبدیل نشده است و هنوز دانش آموخته دانشگاهی ترجیج می دهد بیکار در منزل بنشیند تا مهارت بیاموزد و به دلیل ضعف آموزش های مهارتی، هنوز کارجویی فرهنگ قالب است تا کارفرمایی و کارآفرینی!

حرکت‌های سازمان آموزش فنی و حرفه ای، وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، جهاد دانشگاهی و سایر دستگاه‌ها اگر چه به اقدامات و گام‌های درخوری انجامیده ولی از مدلی جامع و همه‌جانبه در توسعه فناوری به‌ویژه فناوری‌های متوسط که نیاز جامعه و مردم را پاسخ دهد و کشور را در عرصه رقابت بازار جهانی مطرح نماید، غافل مانده است.

هنوز راهبرد و سیاست مشخصی در انتقال دانش و فناوری و مهارت آموزی از کشورهایی که به‌گونه‌ای مجاورت فنی و معنوی دارند، حاصل نشده است. هنوز ورود ماشین‌آلا‌ت، کارخانه و ادوات به‌عنوان انتقال فناوری قلمداد می‌شود درحالی‌که انتقال فناوری به این معناست که به دست خود، این صنایع را پی‌ریزی کنیم و با دانش و مهارت و آموزش های کاربردی و کارآفرینی خود دانش فنی تولید نماییم.

به‌نظر می‌رسد برنامه ششم توسعه با همه محدودیت های ملی و بین المللی راه خود را یافته است و با نظر حکیمانه ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران و سایر دولتمردان آگاه به" معجزه مهارت و مهارت آموزی"، چالش اصلی بازارکار و اشتغال کشور در آموزش های فنی و حرفه ای تشخیص داده شده است و نوش داروی معضل اصلی کشور که همان بیکاری جوانان و فارغ التحصیلان است در توجه به حمایت از آموزش های فنی و حرفه ای و کیفیت بخشیدن به آنها و ارائه هر چه بیشتر به جامعه هدف تحقق می یابد.

آرمان و آرزوی ایرانیان با رسیدن به مرزهای دانش، فناوری و پرداختن به آموزش های فنی و حرفه ای کارآمد برآورده می شود و ان شاء ال... روح بزرگان این مرزو بوم مثل امیرکبیر که دیماه سرد یادآور فقدان اوست با درخشش ایرانیان در حوزه علم و فناوری و مهارت و دانش آرام می گیرد.