تحریر نو - قطبی: در "جامه‌دران" نگاه فمینیستی نداشتم

نشست نقد و بررسی فیلم جامه دران شب گذشته در فرهنگسرای اخلاق برگزار شد.

نشست نقد و بررسی فیلم جامه دران شب گذشته در فرهنگسرای اخلاق برگزار شد.

به گزارش تحریرنو، نشست نقد و بررسی فیلم جامه دران شب گذشته با حضور حمیدرضا قطبی، مینا قاسمی، عباس کریمی عباسی و علی ثقفی در فرهنگسرای اخلاق برگزار شد.

در ابتدای این مراسم حمیدرضا قطبی؛ کارگردان فیلم جامه دران گفت: این فیلم که از سال ۸۶ تا سال ۹۰ گرفتن پروانه ساخت آن طول کشید دو بار تا مرحله پیش تولید رفت اما به دلیل ایراداتی که در زمان معاونت شمقدری به فیلم گرفته شد برای بار سوم تولید شد.

در ادامه برنامه ثقفی؛ کارشناس حاضر در برنامه ضمن تسلیت فوت فرج الله سلحشور به جنبه های فمینیستی در فیلم اشاره کرد و گفت که با وجود آنکه مرد است با شخصیت ناهید همذات پنداری می کند.

مینا قاسمی؛ مجری کارشناس برنامه ضمن تعریف از فیلم به عنوان یک اثر دیدنی خانوادگی از آن به عنوان یک اثر اقتباسی نام برد که از کتاب ناهید طباطبایی اقتباس شده است.

قطبی در این زمینه گفت: باید قبول کرد که مرد و زن با هم تفاوت دارند اما در یک جامعه انسانی و فارغ از بحث جنسیتی هر دو حقوقی دارند که باید رعایت شود منتها من در این فیلم نگاه فمینیستی نداشتم.

پس از وی عباس کریمی عباسی؛ منتقد حاضر در جلسه گفت: نکته ای که باید به آن توجه داشت و در تعاقب صحبت های دوستان ذکر آن ضروری است این است که متاسفانه فمینیسم در کشور ما برای هر نوع موضوع زنانه به کار می رود در حالی که تعاریف خاص خود را دارد. این فیلم هیچ جنبه فمینیستی ندارد و بهتر است جای این واژه از کلمه زنانه استفاده کنیم چرا که فیلم کاملا زنانه است و حتی راوی آن زنی است که آفریده ذهن ناهید طباطبایی نویسنده کتابی است که فیلم از آن اقتباس شده و طبیعی است که کاملا زنانه باشد.

وی در ادامه افزود: اقتباس در سینمای ایران متاسفانه کمتر انجام می شود در حالی که عمده فیلم های موفق سینما از آغاز تاکنون اقتباسی بوده اند. مشکل اصلی در این زمینه نبود شناخت یا بهتر است بگوییم ضعف در انتخاب درست متن و در ادامه برگردان آن به فیلم است. باید توجه داشت که ادبیات یک امر درونی و ذهنی است در حالی که سینما بیرونی و عینی است. بنابراین تبدیل این دو به هم باید کاملا حرفه ای و توسط فردی انجام شود که به هر دو موضوع اشراف داشته باشد.

این منتقد سینما در ادامه به اقتباس جامه دران اشاره کرد و گفت: داستان جامه دران به دلیل تعدد شخصیت ها و فراوانی حوادث پیاپی بیشتر مناسب ساختار سریال است نه فیلم. برای همین کارگردان با وجود تلاش بسیاری که در فیلم مشهود است نتوانسته زمان فیلم را که ۱۰۲ دقیقه است به ۹۰ دقیقه تقلیل دهد. البته وی با هوشمندی از ترفند هایی نظیر صدای راوی و بیان اطلاعات لازم به صورت تدریجی استفاده کرده تا تماشاگر از دیدن فیلم خسته نشود.

کریمی عباسی در ادامه گفت: خلاف برخی نقد ها که به ساختار نوین فیلم اشاره کرده اند فیلم کاملا ساختاری کلاسیک دارد و حتی در آن زاویه های دوربین و نوع تدوین این موضوع را تایید می کند.
در ادامه مینا قاسمی گفت: اجازه می خواهم با بخشی از صحبت های منتقد برنامه مخالفت کنم و آن این است که فیلم ساختار کلاسیک معمول را ندارد و اپیزودیک بودن در کنار فلاش بک ها و فلاش فوروارد ها باعث می شود فصل ها یکدست نبوده و زمان های مختلفی در فیلم باشد.

کریمی در توضیح مجری کارشناس برنامه پاسخ داد: اینکه ما در فیلمی تقدم و تاخر زمانی داشته باشیم به خطی و غیرخطی بودن پیرنگ داستان بازمی گردد اما در ساختار تغییری ایجاد نمی کند و هنوز هم با یک فیلم کلاسیک رو به رو هستیم. اگر در جامه دران شکست های زمانی بدون تقدم و تاخر مشخص وجود داشت می توانستیم بگوییم که با یک فیلم غیر کلاسیک رو به روییم.

در ادامه قطبی به ساختار اپیزودیک فیلم اشاره کرد و گفت: این ساختار در خود کتاب وجود داشته و من تنها تغییری که در آن ایجاد کردم این بوده که راوی کتاب دانای کل بود اما من از اول شخص مفرد استفاده کردم. همانطور که آقای کریمی اشاره کرد می خواستم اطلاعات به صورت تدریجی به تماشاگر منتقل شود.

در پایان نشست حضار به پرسش های تماشاگران پاسخ دادند.