تحریر نو - پدیده فیش‌های حقوقی حاصل هوشمند نبودن نظام حسابرسی بود

پدیده فیش‌های حقوقی حاصل هوشمند نبودن نظام حسابرسی بود

عادل آذر یکی از مشکلات دستگاه‌های نظارتی را هوشمند نبودن نظام حسابرسی و حسابداری دانست و گفت: اگر دستگاه‌های نظارتی که هوشمند بودند از سه سال پیش بالا رفتن مبالغ فیش‌های حقوقی را به مدیران اخطار می‌دادند، پدیده فیش‌های حقوقی به وجود نمی‌آمد.

به گزارش تحریرنو، عادل آذر رییس دیوان محاسبات در همایش حسابداری بخش عمومی که امروز (٢٢ دی) در سالن رازی برگزار شد اظهار کرد: اگر اوضاع عمومی حسابرسی کشور را بررسی کنیم چند دغدغه به وجود می‌آید. در حوزه نظارت آسیب‌هایی داریم که برای بر طرف کردن آنها باید به شیوه های صحیح اقدام کنیم.

وی با تاکید بر اهمیت وجود دستگاه‌های نظارتی توضیح داد: تحقیقات بسیار زیادی شده که اگر دستگاه‌های نظارتی نبودند چه می‌شد؟ در برخی کشورها گفته شد که اگر نبود تا٢٠٠ برابر تخلفات افزایش می‌یافت. در کار پژوهشی که خود من در یک دانشگاه انجام دادم فهمیدم در ایران تا ١٠٠ برابر افزایش می‌یافت. این یعنی وجود همین دستگاه‌ها به شکل کنونی‌اش ضروری است.

اقتضائات نظام مالی در ایران بخشی از فسادها را می‌طلبد مثلا وقتی تصدی گری به دولت سپرده می‌شود لاجرم چنین فضاهایی به وجود می‌آید. به یاد دارم مرحوم هاشمی رفسنجانی خود از کسانی بود که بحث‌های مربوط به خصوصی سازی را مطرح کرد و گفت امور را به مردم واگذار کنیم که خود اداره کنند و البته ایشان خود در این زمینه اهتمام داشت.

آذر ادامه داد: البته اکنون سوال مهم اینجاست که در ایران با وجود انواع دستگاه‌های نظارتی چرا این قدر آمار فساد بالاست؟ این در حالی است که ما این موضوع را زیاد می شنویم که مدیر می گوید من باید یک ساعت کار کنم ٢٣ ساعت پاسخگو باشم؟سوال اینجاست که پس چرا وضعیت چنین است و باید چه کنیم که چنین اتفاقاتی نیفتد؟ چه کنیم که حکمرانی خوب اتفاق بیفتد؟ وقتی مردم امور نظارتی را به ما واگذار کردند چرا نتوانسته‌ایم جلوی فسادها را بگیریم؟ البته لازم به ذکر می‌دانم که اکنون یکسری می گویند فساد در ایران سیستمی شده ولی این درست نیست و گفتن این قبیل حرف‌ها تبعات دارد.

او توضیح داد: نباید این نکته را فراموش کرد که اقتضائات نظام مالی در ایران بخشی از فسادها را می‌طلبد مثلا وقتی تصدی گری به دولت سپرده می‌شود لاجرم چنین فضاهایی به وجود می‌آید. به یاد دارم مرحوم هاشمی رفسنجانی خود از کسانی بود که بحث‌های مربوط به خصوصی سازی را مطرح کرد و گفت امور را به مردم واگذار کنیم که خود اداره کنند و البته ایشان خود در این زمینه اهتمام داشت. من معتقدم واگذاری امور به مردم جلوی فساد را تا حد زیادی می‌گیرد.

وی افزود: از نظر من برای مقابله با فساد و کارآمدی در دستگاه های نظارتی در دو بخش می توان اقدام کرد. ابتدا زیر ساخت‌ها و پیش نیازهاست که همچنان نظامات کنترل‌های داخلی دستگاه‌های اجرایی یا کاملا مستقر نشده و یا باوری به آن نیست و کیفیت استقرار نظام های حسابرسی و مکانیزم استقرار نظام بودجه ریزی نیز جای بحث است. به عنوان یک معلم باورم این است که اگر مکانیزم‌های نوین بودجه ریزی را به کار ببندیم می توانیم جلوی دوباره کاری‌ها و موازی کاری‌ها و ... را بگیریم و مشکلات بسیاری حل می شود.

عادل آذر همچنین بیان کرد: باید در دستگاه‌های اجرایی مطالبه شود که این مکانیزم نوین به کار گرفته شوند.

رئیس دیوان محاسبات بیان کرد: سیستم‌های هوشمند نکته ای است که باید برقرار شوند تا به موجب آن‌ها حسابرسی هوشمند برقرار شود. به نظر من هوشمندسازی حسابرسی و حسابداری می‌تواند جلوی بسیاری از مشکلات از جمله فیش‌های حقوقی را بگیرد. اگر نظامات هوشمند مستقر بود باید دو سال پیش به همان مدیرانی که بعدها غارتگر خواندیم‌شان هشدار می‌دادیم و به آن‌ها هشدارهای لازم داده می شد.

وی همچنین گفت: نکته دیگر منافذ قانونی است که من اسمش را سیاه چاله‌ها گذاشتم. سیاه چاله‌هایی که در بودجه‌ریزی و سیستم‌های حسابرسی ما وجود دارد، همچنین وجود ابهام در قوانین است که به موجب آن می‌توان از قانون تفاسیر متعددی به دست آورد. بخش دیگر نیز مربوط به هم راستایی و چفت بودن دستگاه‌های نظارتی است . به این ترتیب که هر دستگاهی نقش خود را ایفا کند و برای رسیدن به این وضعیت باید برنامه‌ای جامع برای دیوان محاسبات، خزانه داری، سازمان حسابرسی، سازمان برنامه و بودجه و سازمان بازرسی نوشته شود که هم راستا شوند. همچنین می‌توان کارگروه های مشترک برای موضوعات و چالش های خاص نوشته شود به نظرم این امر به ویژه در موضوع فیش‌های حقوقی قابل پیگیری بود.