در بیستویکمین نشست از سلسله جلسات "تئاتر امروز"، نمایش "دن کامیلو" در فرهنگسرای رسانه مورد نقد و بررسی قرار گرفت. این نشست با حضور کوروش نریمانی (کارگردان نمایش)، سیامک صفری، مهران احمدی، مهدی بجستانی، هوتن شکیبا و بهرام افشاری بهعنوان گروه بازیگران این نمایش و جواد اعرابی، منتقد حوزهی تئاتر برگزار شد.
در ابتدای نشست جواد اعرابی به معرفی مختصر این نمایش پرداخت و گفت: نمایش "دن کامیلو" به نویسندگی و کارگردانی کوروش نریمانی، اقتباسی آزاد از مجموعه داستانهای "دنیای کوچک دن کامیلو" طنزپرداز، روزنامه نگار و کاریکاتوریست ایتالیایی، جیووانی گوارسکی است.
مهران احمدی در خصوص انگیزهاش برای حضور مجدد در صحنه تئاتر گفت: محیط سینما به لحاظ ویژگیهایی که دارد باعث میشود مسائلی همچون اصالت هنری از یاد برود و اینگونه است که بازیگر را از لحاظ روحی و جسمی فربه میکند واز بین بردن این فربگی دلیل اصلی من برای کار در تئاتر بود.
وی در ادامه افزود: از سال ۷۰- ۶۹ تئاتر را با کوروش نریمانی شروع کردم و تا سال ۷۵ بهطور پیوسته مشغول تئاتر بودم. آنزمان سبک بودم و پر از انرژی و اکنون دوباره این حس را دارم بهویژه با نقشی که در "دن کامیلو" بهعهده گرفتم.
مهران احمدی در مورد احساسش در بازگشت به صحنه گفت: وقتی روی صحنه میآیم با خودآگاهم کاری ندارم و مهران احمدی نیستم. موجودی هستم که در قالب نقشی روی صحنه نفس میکشد و از طرفی لطف و راهنمایی همکاران و همبازیهایم در این گروه بازگشتم بعد از پانزده سال را راحتتر کرده است.
کوروش نریمانی در ادامه در خصوص انتخاب مهران احمدی توضیح داد: بازیگری تئاتر فن محور است. یعنی بازیگر تئاتر از شیوهی ایستادنش تا نوع نگاه و ارتباطش با تماشاگر با مقابل دوربین متفاوت است و بر عکس آن، تعاملی چشمدرچشم و بلاواسطه با تماشاگرش دارد.
نریمانی افزود: از سال ۶۷ وارد دانشکدهی تئاتر شدم و تقریبا ۲۲ سال است که کار تئاتر میکنم. واقعا هیچگاه نشده است کسی را بهصرف چهرهبودن و شهرتش انتخاب کنم. بلکه مهم این است که بازیگر تئاتر باشد و توانایی ایفای نقش مورد نظرم را داشته باشد.
نریمانی در پاسخ به منتقد نشست که چرا دوباره نمایشی را که سال ۸۴ اجرا کرده بودید بهروی صحنه آوردید، توضیح داد: وقتی نمایشی با توفیق و استقبال مخاطب مواجه میشود باید روی صحنه نگه داشتهشود. از طرفی چون تئاتر ما کاملا دولتی و سیستماتیک است و از نوبت دهی اجرا، اختصاص سالن، ارزیابی کار و... غلط است، گاهی ناخواسته مجبور به ترک صحنه میشوی و ما در حالی در سال ۸۴ خداحافظی کردیم که حتی ۳۰ اجرا هم نرفته بودیم و کارمان دیده نشد. باز از منظری دیگر، هر روز بر تعداد تماشاگران، علاقهمندان و فارغالتحصیلان تئاتر افزوده میشود بنابراین طبیعی است بعد از نه سال از گذشت آخرین اجرای این نمایشنامه، به اجرای دوبارهاش بپردازیم. بهویژه که ژانر این نمایش کمدی است و به حس و حال عموم جامعه نزدیک است.
کارگردان "دن کامیلو" در مورد وجوه اشتراک نسخهی قبلی نمایش با اجرای امروزش گفت: تنها نقطه اشتراک هر دو اجرا فقط من بهعنوان کارگردان هستم. عادت کردیم نمایش را بهنوعی روی صحنه ببریم که زواید حذف شود و بیشتر نمایش و شخصیتهایش دیده شوند. این شیوهی کارمان است که هر چه سادهتر، بهتر. بهویژه در حوزهی ژانر کمدی.
نریمانی در مورد اقباس از متن اصلی متذکر شد: شخصیتهای محوری از متن اصلی اتخاذ شده ولی باقی داستانها ساخته و پرداختهی ذهن خودم است. شخصیتهایی به نمایش اضافه شد مثلا کاراکتر مسیح که در متن اصلی یک مجسمه است، در اینجا حضوری زنده دارد. تلاشم بر این بود تا اثر و نمایشی ساده و خودمانی ارائه کنم.
وی افزود: کمدی، ژانری متنوع است. در حوزهی ادبیات نمایشی ۲۴ نوع کمدی داریم. در جهان معاصر معتقدند، ژرفترین و تلخترین حرفهای جهان معاصر را در قالب کمدی میتوان مطرح و بیان کرد. برای همین است که در جهان تئاتر جدی و مدرن، تراژدیهای شناخته شده را در قالب کمدی بهروی صحنه میبرند زیرا تاثیرش بیشتر است و بهتر دیده میشود.
نریمانی در ادامه گفت: فاکتور مهم در ارتباط با نمایش کمدی و فضای نمایشهای این ژانر، خنده است. بنابراین هر چه تعداد تماشاچیان بیشتر میشود، اجرای یک کار کمدی در سالن، سختتر میشود زیرا از طرفی نمیتوان جلوی خندهی تماشاگر را گرفت چون برای همین به سالن و دیدن نمایش آمده و از طرفی بازیگر نیز باید تمرکزش را حفظ و بازیاش را در همان فضا پیش ببرد.
سیامک صفری بازیگر نقش دن کامیلوی هر دو اجرای این نمایشنامه در خصوص تفاوت حسی بین اجرای قدیمی نمایش که در سالن چهارسو بوده با اجرای امروزش در سالن اصلی تئاترشهر گفت: وقتی بازیگر روی صحنه ایستاده، تماشاگر و زاویهی نگاهش را میسنجد و در نتیجه بازی خود را بر اساس موقعیت فضای موجود و معماری سالن و... تنظیم میکند. سالن قبلی کوچک بود و فاصله با تماشاگران اندک. در نتیجه حس بازیگر راحتتر منتقل میشد و به نمایش گرمایی خاص میبخشید اما در اجرای جدید، سالن بزرگتر و گستردهتر است و ابعاد، تفاوت فاحشی دارد و به طبع بازی بازیگر نیز.
مهدی بجستانی، ایفاگر نقش مسیح در "دن کامیلو" نیز در مورد نقش خود گفت: فکر میکنم چون فضای سالن چهارسو به گونهای دیگر بود، یکسری حسها بهتر به تماشاچی انتقال مییافت بهویژه با توجه به نقش مسیح که کاراکتری آرام و با طمانینه است. اما در سالن جدید، برای این نقش، انرژی بیشتری صرف میکنم.
پس از صحبت بجستانی، بهرام افشاری در خصوص حضورش در این کار اظهار داشت: برایم دلنشین بود دوباره با نریمانی کار کنم اما نقش "بروسکو" را در این نمایش در ابتدا اصلا دوست نداشتم ولی در ادامه و با اصرار و تشویق اعضای گروه با این نقش ارتباط گرفتم و انرژیام را صرف ایفا و خلق کاراکتری که به عهدهام گذاشته شده بود کردم و از نتیجهی کارم تقریبا راضی هستم.
هوتن شکیبا دیگر بازیگر این نمایش نیز در بارهی این نمایش گفت: قبل از این، نمایش "جن گیر" را با آقای نریمانی اجرا کرده بودم و آنجا نیز تفاوت و تاثیر سالنها مشهود بود. چون هر سالنی مدل بازی و اجرا و طراحی خودش را میطلبد بنابراین نباید دن کامیلوی ۸۴ را با نسخهی فعلیاش مقایسه کنیم.
وی ادامه داد: نقش بوشکه را خیلی دوست دارم و این نقشی متفاوت با نقشهایی است که تاکنون بر عهده داشتهام.
نمایش "دن کامیلو" جوایز و افتخارات زیادی را کسب کرده که از میان آنها میتوان به این عناوین اشاره کرد: نمایش برگزیدهی سال ۱۳۸۴، نمایشنامهی برگزیده سال ۸۴ (کانون ملی منتقدان ایران)، کارگردان برگزیدهی سال ۸۴ (انجمن کارگردانان خانه تئاتر) و کارگردان برگزیدهی سال ۸۴ (انجمن نویسندگان و منتقدان خانه تئاتر) را کسب کرده است.