فیلم "الرساله" با عنوان بینالمللی (The Message) که با نام "محمد رسولاله" در ایران مشهور است، توسط مصطفی عقاد، تهیهکننده و کارگردان سوریالاصل و با همکاری کشورهای لیبی، مراکش، انگلستان و آمریکا ساخته شدهاست.
مدتزمان این فیلم ۱۷۷دقیقه است و با بودجهی ۱۰میلیون دلاری در سال ۱۹۷۷ آمادهی پخش شد.
این فیلم، زندگی پیامبر اسلام را از چهل سالگی تا وفات و در واقع داستان دوران صدر اسلام را بهتصویر میکشد. با اینکه موضوع اصلی فیلم زندگی حضرت محمد (ص) است سازندگان فیلم با ادعای "احترام به باورهای مسلمانان"، چهرهی آن حضرت و همچنین امام علی (ع) و خلفای راشدین را در فیلم نشان ندادهاند. در مورد پیامبر بازیگران بهجای او با دوربین صحبت میکنند و در مورد حضرت علی (ع) در تنها سکانسی که او حضور دارد تنها شمشیر ذوالفقار وی نشان داده میشود. در واقع شخصیت اصلی این فیلم حمزه بن عبدالمطلب، عموی پیامبر است.
مصطفی عقاد (Moustapha Akkad) در اول جولای سال ۱۹۳۰ (۱۰ تیرماه ۱۳۰۹) در حلب سوریه چشم بهجهان گشود. در ۱۸ سالگی به آمریکا رفت و در لسآنجلس وارد دانشگاه کالیفرنیا شد. بعد از اتمام تحصیلات در دانشکدهی سینمایی یوسیاِلاِی (U.C.L.A)، در آمریکا ماند.
وی بیش از ۲۰ فیلم سینمایی ساختهاست که از معروفترین آنها میتوان به "الرساله (محمد رسولاله)" و "عمر مختار" اشاره کرد که در کشور ما نیز از شهرت زیادی برخوردارند. همچنین فیلمهای مستند بسیاری مانند "جمال عبدالناصر" را نیز در کارنامهی خود دارد.
عقاد دربارهی مشکلات ساخت فیلم "محمد رسولاله" گفتهاست: مذاکرات با مسئولین مذهبی پنجسال طول کشید. ما تاییدیهی دانشگاه الازهر قاهره را داشتیم. آنها سناریو را صفحهبهصفحه مهر کردند. بعد آنرا به مجلس الشیعه در لبنان بردیم، آنها هم آنرا مهر کردند و به ما گفتند که باید از رابط فیالعالم الاسلامیه در عربستانسعودی اجازه بگیرید. آنها با دلایل بیمنطق مانع شدند و آنرا تایید نکردند، منهم بدون تصویب آنها، کار را شروع کردم ولی این مراحل دو سال طول کشید و بعد از اینکه تهیهکنندهها را یافتم، کار سه سال دیگر طول کشید.
کارگردان این اثر برای ساخت آن با مشکل تامین هزینههای ساخت مواجه بود و نبود شریک تجاری در ساخت این فیلم، در همان ابتدا فیلم را تا آستانهی تعطیلی کشاند تا اینکه در نهایت توسط معمر قذافی مورد حمایت مالی قرار گرفت و بنابراین فیلمبرداری این فیلم در کشورهای لیبی و مراکش که لوکیشنهای مشابه مکه و مدینهی آنزمان داشتند، آغاز شد.
مصطفی عقاد روز ۱۱ نوامبر سال ۲۰۰۵ (۲۰ آبانماه ۱۳۸۴) در اردن بههمراه دخترش در یک مراسم عروسی با انفجار بمبی که توسط القاعده در هتلی کار گذاشته شدهبود، در سن ۷۵سالگی کشتهشد.
اکنون پس از ۳۷سال از ساخت و اکران "محمد رسولاله"، بسیاری از بازیگران و عوامل این فیلم سینمایی عظیم تاریخی مذهبی در قید حیات نیستند، اما اثر جاودانشان تا ابد مورد توجه بینندگان آن بهخصوص در ایران قرار خواهدگرفت.
بازیگران اصلی این فیلم عبارتاند از:
آنتونی کویین (Anthony Quinn) متولد ۱۹۱۵ مکزیک در نقش "حمزه" (عموی پیامبر) که در ۸۶سالگی در بوستون امریکا درگذشت.
ایرنه پاپاس (Irene Papas) متولد ۱۹۲۶ یونان در نقش "هند" (همسر ابوسفیان).
مایکل انصارا (Michael Ansara) متولد ۱۹۲۲ سوریه در نقش "ابوسفیان" که سال گذشته در سن ۹۱سالگی از دنیا رفت.
جانی سِکا (Johnny Sekka) متولد ۱۹۳۴ سنگال در نقش "بلال حبشی" که در ۷۲سالگی در کالیفرنیای امریکا درگذشت.
مایکل فارست (Michael Forest) متولد ۱۹۲۹ امریکا در نقش "خالد".
گریک هیگن (Garrick Hagon) متولد ۱۹۳۹ انگلستان در نقش "عمار" (فرزند یاسر و سمیه).
دمین توماس (Damien Thomas) متولد ۱۹۴۲ مصر در نقش "زید" (پسرخواندهی پیامبر).
آندره مورل (André Morell) متولد ۱۹۰۹ انگلستان در نقش "ابوطالب" (عموی پیامبر) که یکسال بعد از بازی در این فیلم در سن ۶۹سالگی جان سپرد.
مارتین بنسون (Martin Benson) متولد ۱۹۱۸ لندن در نقش "ابوجهل" که سال ۲۰۱۰ در ۹۱سالگی درگذشت.
رزالی کراچلی (Rosalie Crutchley) متولد ۱۹۲۰ انگلستان در نقش "سمیه" که در ۷۷سالگی چشم از جهان فروبست.
ایون سولان (Ewen Solon) متولد ۱۹۱۷ نیوزلند در نقش "یاسر" که در ۶۷سالگی در انگلیس جان سپرد.
رابرت براون (Robert Brown) متولد ۱۹۲۱ انگلستان در نقش "عُتبه" (پدر هند، ولید و حذیفه) که در ۸۲سالگی درگذشت.
برونو بارنابه (Bruno Barnabe) متولد ۱۹۰۵ لندن در نقش "امیه" که در سن ۹۳سالگی درگذشت.
نویل جیسون (Neville Jason) متولد ۱۹۳۴ لندن در نقش "جعفر بن ابیطالب" (پسرعموی پیامبر).
دونالد برتون (Donald Burton) متولد ۱۹۳۴ انگلستان در نقش "عمر" که در ۷۳سالگی در امریکا از دنیا رفت.
ارل کامرون (Earl Cameron) متولد ۱۹۱۷ برمودا در نقش "نجاشی" (پادشاه حبشه).
ولف موریس (Wolfe Morris) متولد ۱۹۲۵ انگلیس در نقش "ابولهب" که در ۷۱سالگی چشم از جهان فروبست.
ریچارد جانسون (Richard Johnson) متولد ۱۹۲۷ انگلستان، راوی نسخهی بینالمللی فیلم.
شایان ذکر است، این فیلم در دونسخهی انگلیسی و عربی بهطور موازی ساخته شدهاست. بازیگران فوق در نسخهی بینالمللی فیلم حضور داشتند و نسخهی عربی آنرا بازیگرانی از دنیای عرب بازی کردهاند.
وحید اسمی