نصراله افجهای، خط نستعلیق را عروس خطهای دنیا نامید و تاکید کرد: این خط به کشور ایران تعلق دارد و اگر ملتی بخواهد آنرا بهنام خود ثبت کند، بهما دستبرد زده است.
به گزارش تحریرنو، هفتمین نشست ازسلسله نشستهای تخصصی انجمن خوشنویسان ایران با حضور اساتید خوشنویس، نصراله افجهای و جواد بختیاری با موضوع نگاهی به نقاشی خط و تبارشناسی آن صبح روز پنجشنبه در موزهی امام علی (ع) برگزار شد.
در این نشست رئیس انجمن خوشنویسان ایران اعلام کرد که با همکاری یونسکو درصدد ثبت خط نستعلیق بهنام ایران هستیم و اقداماتی در این زمینه انجام دادهایم، بهطوریکه کشورهای همسایه درصدد ثبت این هنر بهنام خود هستند، حتی ترکها برای ثبت این هنر بهنام خود خیز برداشته و اقداماتی را انجام دادهاند که باید برای جلوگیری از این اتفاق، از آنها پیشی گرفت.
وی با اشاره به اقدام کشورهای همسایه در ثبت خط نستعلیق گفت: در اکسپوی ۲۰۱۵ میلان نیز که بهتازگی به پایان رسید، کشور امارات در پاویون خود، "خط نستعلیق" را بهعنوان هنرش معرفی کرده و هیچ اشارهای هم به سابقه و ریشهی تاریخی این هنر در ایران نکرده بود. در همین حال، مسئولان ایرانی حاضر در اکسپو در مدت چندماه برگزاری این رویداد هنری و پس از آن، هیچ واکنشی به این تبلیغات نشان ندادند.
در ادامهی این نشست نصراله افجهای بابیان اینکه باید مراقب ثبت آثار خود باشیم هشدار داد و گفت: اگر کمی دیر بجنبیم، نمیتوانیم این خط را برای خودمان حفظ کنیم بهطوریکه کشورهای همسایه درصدد ثبت این خط هستند.
او در رابطه با نقاشیخط که موضوع این نشست بود نیز گفت: نقاشیخط و خوشنویسی دو مقولهی جدا از یکدیگر هستند و کسانیکه میخواهند نقاشیخط کار کنند، باید راهی جدا بپیمایند.
این هنرمند با اشاره به اینکه هر هنرمندی باید روش مخصوص بهخود را داشته باشد، اظهار کرد: در آثار هر هنرمندی باید نشانههایی وجود داشته باشد که بدون نگاه کردن به امضای اثر بتوان صاحب آنرا شناخت.
افجهای ادامه داد: در نقاشی خط دیگر بحث قوانین و قواعد خوشنویسی وجود ندارد. یادم میآید یکبار نمایشگاهی برگزار کردم که در آن، برخی حروف الفبا را دِفرمه کرده بودم، بعد به من ایراد گرفتند و گفتند تو حق این کار را نداشتی، من هم پاسخ دادم که به قوانین نستعلیق کاری ندارم و کار خودم را میکنم. در واقع، من به تصاویر حقیقی کار ندارم و موضوع کارم تصاویر مجازی است، مانند سایهی آدمها که در ساعتهای مختلف روز، ابعاد متفاوتی از انسان را نشان میدهد.
این هنرمند به هنرآموزان جوان توصیه کرد که هنر خود را با رنگآمیزی تزیین نکنند و گفت: ما میتوانیم صنعت را هنری کنیم، اما هنر را نمیتوانیم صنعتی کنیم. بنابراین تا حد امکان از بزک کردن آثار پرهیز کنید، حتی با یک مداد سیاه هم میتوان کار فاخر انجام داد.
افجهای با اشاره به اینکه غربیها هنر ایرانی را میگیرند و پس از کمی تغییر، آنرا به خودمان پس میدهند، افزود: ما باید هنر خود را بشناسیم و به دنیا بفهمانیم که در برخی هنرها، حرف اول را در جهان میزنیم.
او همچنین از احتمال برگزاری نمایشگاهی شامل آثارش در موزه "آقاخان محلاتی" در تورنتو کانادا خبر داد.
این هنرمند در بخش دیگری از سخنانش، با بیان اینکه نقاشیخط به زبان اشاره سخن میگوید، اظهار کرد: گاهی از من میپرسند در آثار خود چه نوشتهای؟ من میگویم چیزی ننوشتهام که تو بخوانی، بلکه این یک اندیشه است. در نقاشیخط، مرزی وجود ندارد و یک واحد جهانی است که در کل زمین بهکار میرود و با زبان بینالمللی اشاره سخن میگوید.
افجهای از ارگانهای آموزشی خواست تا فضای آموزش خوشنویسی و نقاشیخط را به دانشگاه بکشانند و بیان کرد: گزینش دانشجویان باید از میان افراد ممتاز انجمن خوشنویسان باشد، زیرا تا کسی نقاش و خوشنویس نباشد، بعد از دانشگاه نیز نقاش و خوشنویس نمیشود.
او همچنین معتقد است: اگر خوشنویسان معروف ایرانی دوباره زنده شوند، نمیتوانند کار پیدا کنند، چون مدرک دانشگاهی ندارند!
در این میان، جواد بختیاری نیز گفت: انجمن خوشنویسان ایران مصمم است در زمینهی آموزش، بهتر کار کند و هنرجویان را به تمام ابعاد هنرهای تجسمی مسلط کند.
در ادامه، افجهای در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا روز ملی خوشنویسی نداریم؟ بیان کرد: ساماندهی درستی در این زمینه وجود ندارد، اما اگر تعداد نقاش و خطاط زیاد شود و فضای آکادمیک در این زمینه بهوجود آید خود به خود باعث گسترش این هنرها و ثبت روزی به این نام خواهد شد.
بختیاری نیز در پاسخ به همین پرسش، اظهار کرد: باید صنف عمومی هنرمندان تشکیل شود تا بهواسطهی آن، خواستههای جامعهی هنری را به مسئولان معرفی کنیم.
در ادامهی این جلسه، پرسشهایی دربارهی اینکه چه کسی برای اولینبار نقاشیخط را در ایران باب کرد، مطرح شد که افجهای در این زمینه گفت: ادعا زیاد است، اما بهعلت سهولت در دسترسی به اطلاعات، افرادی که ادعای بیاساس در این زمینه داشتهاند، باید به فکر این باشند که چهگونه حرفهای گذشته خود را پاک کنند.
این هنرمند همچنین در رابطه با ادعای برخی اساتید مبنی بر اینکه نقاشیخط از مکتب سقاخانه برخاسته است، اظهار کرد: مکتب سقاخانه یکی از خاستگاههای هنر نقاشیخط در ایران است و با مدرن شدن هنر بعضا به این مکتب اشارههایی شده است، اما اینگونه نیست که در طول زمان همچنان به این مکتب بازگشت داشته باشیم.
او افزود: ما نباید نقاشان و خوشنویسان را موظف کنیم که نعلبهنعل از روی سایههای این مکتب حرکت کنند، هنرمند باید با زمان خودش پیش رود.